Ο ανιψιός τού Μητροπολίτη Βελιγραδίου, ποια διάλεκτο ήθελε για τους Νεοέλληνες;Εάν ζούσε σήμερα, μήπως θα συμβάδιζε με το Φανάρι;
Γιατί, εάν έγραψε την Ελληνική Νομαρχία, κράτησε ανωνυμία;
Την Κυριακή που μάς πέρασε, ο Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Άνθιμος, ο άνθρωπος από την Ηλεία, αυτός που πάντα έχει κάτι να πει για το Σκοπιανό Ζήτημα τής Μακεδονίας, αναφέρθηκε στην πολύ μεγάλη Αμερικανο-ΝΑΤΟϊκή στρατιωτική [Πολεμική] δύναμη η οποία βρίσκεται στο όμορο βόρειο κρατίδιο.
Αφού οι πολιτικοί δεν θέλουν να μιλήσουν, εμείς θα μείνουμε Δογματικοί στην Νομαρχία, χωρίς να βλέπουμε και τι συμβαίνει γύρω μας; ή θα ασχοληθούμε να ανακαλύψουμε ποιος έγραψε τα Ομηρικά, ποιος τον Δηγενή Ακρίτα και ποιος τον Ερωτόκριτο; ή εάν ο Κορνάρος ήταν Έλληνας και ο Ελ Γκρέκο Ισπανός, Βενετός ή Ευρωπαίος;
Φθάσαμε να συζητάμε κάτω από ποιανών ξένων την κατοχή οι Έλληνες προόδευσαν περισσότερο ή λιγότερο.
Μετά τις Ευρωπαϊκές Χορηγίες στους Πλακιώτες κατοίκους να ανακαλύψουν τον μετα Βυζαντινό Ισλαμικό πολιτισμό και τις πολιτιστικές αναπτύξεις αυτού στην Ελλάδα και στον Ελληνισμό και, αφού το ΣτΕ προφύλαξε την Πλάκα από τουριστικά κέντρα, ταβέρνες, ακόμα και γαλακτοπωλεία, [όπως την Ελλάδα από Φράγματα, νερό και ενέργεια] τώρα ήρθε η ώρα να συνδεθεί ακτοπλοϊκώς η Σμύρνη με την Θεσσαλονίκη και τα τουρκοΝΑΤΟϊκά στρατεύματα να επεκταθούν και στην Ελλάδα.
Πάντοτε υπάρχουν λύσεις για πολλά οικονομικά προβλήματα. Με ανοιχτό Ευρωπαϊκό μυαλό, ξεπερνώντας ηθικές αναστολές: βρίσκουμε ότι και η εκπόρνευση σώματος και ψυχής, μπορεί να επιφέρει επενδύσεις, εργασία, πλούτο. Τώρα που μάθαμε πώς αυτή η μαύρη οικονομία μπορεί να ενσωματωθεί και να αυξήσει το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν τής χώρας, μπορούμε να διαπραγματευθούμε επισήμως πλέον και το Αιγαίο, και τη Θράκη και τη Μακεδονία και τα Δωδεκάνησα και την Κύπρο και τη Κρήτη και ότι άλλο ζητείται, ακόμα και τα σπίτια μας και τις γυναίκες μας και τα παιδιά μας.
Ας μην κοιτάμε πάντα τα αίσχη μας να τα φορτώνουμε σε κάποιον άλλο, ας μην ξεγελάμε τους εαυτούς μας ότι είμαστε σπουδαίοι γιατί είμαστε Έλληνες. Πάντοτε υπάρχει ο κίνδυνος να αποδειχθούμε ότι ούτε σπουδαίοι είμαστε, ούτε Έλληνες. Πόσο δύσκολο είναι να αποδείξει κανείς το πάθος τού πληθυσμού να γίνει υπάλληλος, δημόσιος κατά προτίμηση, για σιγουριά και εξασφάλιση, να αράξει και να κακοποιεί αυτούς που δεινοπαθούν να τον πληρώσουν κάθε μήνα;
4 σχόλια:
Κοραής, Αδαμάντιος
Από τις μεγαλύτερες πνευματικές φυσιογνωμίες του νεότερου Ελληνισμού, ο Αδαμάντιος Κοραής γεννήθηκε στη Σμύρνη στις 27 Απριλίου 1748. Ο ίδιος, πάντως, θεωρούσε τον εαυτό του Χίο «την πατρίδα», όπως σημειώνει στον «Βίο» του (βίος· Αδαμαντίου Κοραή, συγγραφείς παρά του ιδίου... Παρίσι, 1833). Πρωτότοκος γιος του Χιώτη Ιωάννη Κοραή, εμπόρου και προεστού της Σμύρνης, και της Σμυρναίας Θωμάίδας Ρυσίου, θυγατέρας του λογίου, εμπόρου και διδασκάλου της Σχολής Σμύρνης Διαμαντή Ρυσίου, εκληρονόμησε από τον πάππο του μαζί με τη βιβλιοθήκη του και τον έρωτα για την παιδεία και τη γνώση. Τα παιδικά και νεανικά του χρόνια έζησε στη γενέτειρα του. Αφού ετελείωσε τα εγκύκλια μαθήματα, έχοντας επίγνωση του πόσο ανεπαρκής ήταν η αποκτημένη στο σχολείο παιδεία, επιδόθηκε στη μελέτη των αρχαίων κλασικών και στην εκμάθηση ξένων γλωσσών. Εκτός από γαλλικά και ιταλικά, εμελέτησε την αραβική, την εβραϊκή και ιδίως τη λατινική. Την τελευταία, την οποία θεωρούσε απαραίτητη για τη μελέτη των σχολίων σε εκδόσεις αρχαίων συγγραφέων, εδιδάχθηκε από τον ιερέα του ναϊδρίου του ολλανδικού προξενείου της Σμύρνης, τον Βερνάρδο Κεύνο (Bernard Keun), που διαβλέποντας την ιδιοφυία του Κοραή, τον εβοήθησε αποφασιστικά, ενθαρρύνοντας την έμφυτη έφεση του για τη σπουδή. Στα 1772, όταν σε ηλικία 24 ετών έφυγε για την Ολλανδία, προκειμένου να εργασθεί στο Άμστερνταμ στον εμπορικό οίκο του πατέρα του, ο Κεύνος τον εφοδίασε με συστατικές επιστολές προς φίλους του λογίους και κυρίως προς τον Αδριανό Βύρτο (Adrien Burt), κοντά στον οποίο εθήτευσε στα έξι χρόνια της παραμονής του στην ολλανδική πρωτεύουσα, ικανοποιώντας την επιθυμία του για ανώτερες, ουσιαστικές σπουδές.
Στα 1778 επιστρέφει στη Σμύρνη, παρά την αντίθεση του να ξαναζήσει «εις την τυραννουμένην πατρίδα» του. (Βίος, σ. 18). Δυστυχής, επειδή υποχρεώθηκε να εγκαταλείψει διαβίωση, εργασία και ιδίως σπουδές σε ελεύθερη πολιτεία και σε προηγμένα κοινωνικά και πνευματικά περιβάλλοντα, για να επιστρέψει στην τουρκοκρατούμενη Σμύρνη, προσπάθησε επί τέσσερα χρόνια να πείσει τους γονείς του να συναινέσουν σε καινούρια αποδημία. Εν τέλει, το έτος 1782, επέτυχε τη συγκατάθεση τους και αναχώρησε για τη Γαλλία, για να σπουδάσει ιατρική, μολονότι η προτίμηση του έκλινε προς τη σπουδή της αρχαίας ελληνικής φιλολογίας. Στο Μονπελιέ, όπου έφθασε τον Οκτώβριο του ίδιου χρόνου, παρέμεινε επί έξι χρόνια. Χάρη στις λαμπρές επιδόσεις του στην εκεί ονομαστή Ιατρική Σχολή, αλλά και στη χαρισματική του προσωπικότητα, εκέρδισε την εκτίμηση των καθηγητών του και της γαλλικής κοινωνίας. Καθηγητής του στο μάθημα της Χημείας ήταν ο J. A. Chaptal, που ως υπουργός αργότερα του Ναπολέοντα εσύστησε τον Κοραή στον αυτοκράτορα, ο οποίος του ανέθεσε την έκδοση του γαλλικού Στράβωνα (1805-1809).
Μετά το αίσιο πέρας των σπουδών του, αποδεσμευμένος πλέον, ύστερα από τον θάνατο των γονέων του (ο Ιωάννης Κοραής απέθανε το 1783 και ένα χρόνο αργότερα η Θωμάίς), από την υιϊκή υποχρέωση να επιστρέψει στη Σμύρνη, αποφάσισε να επισκεφθεί το Παρίσι, «τας νέας Αθήνας» (Βίος, σ. 22). Η παρουσία γνωστών ελληνιστών, η ύπαρξη βιβλιοθηκών, όπου μπορούσε να μελετήσει την αρχαία ελληνική γραμματεία (χειρόγραφα και έντυπες εκδόσεις), υπήρξαν κίνητρα που εβάρυναν στην απόφαση του να μετακινηθεί προς το Παρίσι. Έφθασε εκεί τον Μάιο του 1788, ένα χρόνο δηλαδή πριν από την έκρηξη της Γαλλικής Επανάστασης (Ιούλιος 1789), και έκτοτε, με εξαίρεση κάποια χρονικά διαστήματα, τα οποία πέρασε στη γαλλική εξοχή κοντά σε φίλους Γάλλους ελληνιστές στους δύσκολους καιρούς των επαναστατικών γεγονότων, έζησε στην πρωτεύουσα της Γαλλίας για σαράντα πέντε χρόνια, έως τον θάνατο του, σε εποχές που στάθηκαν σημαντικές για την ευρωπαϊκή ιστορία και τον ευρωπαϊκό πολιτισμό: Γαλλική Επανάσταση, Ναπολέων, νίκες και κατακτήσεις της Γαλλίας, ήττα του Ναπολέοντα, Ιερή Συμμαχία, Παλινόρθωση, Επανάσταση του 1830.
Τα επαναστατικά γεγονότα έζησε σε όλη την κλίμακα, παρακολουθώντας με ενδιαφέρον που έφθανε στο πάθος όλες τις φάσεις των διαδραματιζομένων μέσα στη Γαλλία και τον αντίκτυπο που είχαν στο εξωτερικό. Τα περιέγραψε με κάθε λεπτομέρεια στις μακροσκελείς επιστολές του προς τον φίλο του, Πρωτοψάλτη στη Σμύρνη, Δημήτριο Λωτό. Καταγράφει μέρα με τη μέρα τις εξελίξεις, παρακολουθεί ανελλιπώς τον Τύπο της εποχής, ενημερώνεται, συζητεί, ακούει κρίσεις και γνώμες, τις οποίες παραθέτει στα γράμματα του μαζί με τον δικό του σχολιασμό. Οι επιστολές του αυτής της περιόδου, στις οποίες με πολλή πιστότητα έχουν αποτυπωθεί καίριες στιγμές της γαλλικής ιστορίας, συνιστούν σημαντική πηγή για τους μελετητές, εφόσον μέσα από αυτές παρακολουθούμε τις αντιδράσεις μιας ελληνικής προσωπικότητας για όσα πρωτοφανή συμβαίνουν γύρω του. Καταδεικνύουν επίσης τα κείμενα του την ανάγκη που αισθάνεται να επικοινωνεί, εξιστορώντας τις καθημερινές εμπειρίες του για εξελίξεις και γεγονότα θεμελιακά για τις τύχες της Ευρώπης και των ανθρώπων, καθώς και τη θέληση του να γνωστοποιούνται σε ευρύτερα ελληνικά περιβάλλοντα οι επαναστατικές, θαρραλέες και ελπιδοφόρες για τους λαούς πράξεις των επαναστατημένων Γάλλων: «...τας μακράς επιστολάς προς „ την λογιότητά σου», γράφει στον Δημήτριο Λωτό τον Ιούνιο του 1792, «τας στοχάζομαι ως επιστολάς ανήκουσας εις όλους». (Αδ. Κοραής, Αλληλογραφία, 1774-1833. Έκδοση Ομίλου Μελέτης Ελληνικού Διαφωτισμού, τ. Α', 1964, σ. 249).
Εντούτοις, η διαβίωση, αλλά και αυτή η επιβίωση, ήταν ιδιαιτέρως δύσκολη στο επαναστατημένο Παρίσι, μάλιστα για έναν ξένο σαν τον Κοραή, αποκομμένο από την πατρίδα, χωρίς την ενίσχυση, οικονομική και ηθική, συγγενών και φίλων της Σμύρνης. Δοκιμάζεται σκληρά, αφού συν τοις άλλοις προβλήματα του δημιουργεί και η πάντα επισφαλής υγεία του: «Από το δέκατον τρίτον έτος της ηλικίας ήρχισα να πτύω αίμα... Από τότε δεν έπαυσα να το πτύω, εκ μακρών διαστημάτων όμως, έως το εξηκοστόν». (Βίος, σ. 11.) Χρόνια δύσκολα και ενίοτε οδυνηρά, όπως διαπιστώνεται σε πλείστες επιστολές του αυτής της περιόδου, όπου συχνά σημειώνει ότι διακατέχεται από «θλίψη και μελαγχολία». Στα ίδια αυτά χρόνια εδραιώνει τη φήμη του ως κλασικός φιλόλογος. Η βαθιά αρχαιομάθειά του, συνδυασμένη με γνώσεις και άκρα ευαισθησία στο ζήτημα της γλώσσας με την ευρύτερη παιδεία και την άκρα επιστημονική του ευσυνειδησία, του επέτρεπαν εύστοχες φιλολογικές επεξεργασίες και έγκυρες κριτικές διορθώσεις σε κείμενα αρχαίων συγγραφέων.
Οι φιλολογικές του ασχολίες και οι λαμπροί ακαδημαϊκοί τίτλοι, που ήρθαν να επιστεγάσουν τις πανεπιστημιακές του σπουδές (το 1786 αναγορεύθηκε διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Μονπελιέ με δύο σημαντικά δημοσιεύματα: Pyretologiae Synopsis..., Μονπελιέ 1786, με θερμή αφιέρωση στον Βερνάρδο Κεύνο, και Medicus Hippocraticus..., Μονπελιέ 1787), του εξασφάλισαν τη φιλία γνωστών ελληνιστών και κάποιες, έστω στοιχειώδεις, συνθήκες ζωής, δεδομένου ότι ξένοι ελληνιστές (όπως ο Άγγλος κλασικός φιλόλογος Robert Holmes), προτιθέμενοι να εκδώσουν κείμενα αρχαίων συγγραφέων, καταφεύγανε σ' αυτόν, για να μελετήσει με κάποια αποζημίωση τα χειρόγραφα της Βασιλικής Βιβλιοθήκης του Παρισιού, εμπιστευόμενοι τη φιλολογική του ευστοχία και τις κριτικές του διορθώσεις. Για βιοπορισμό, επίσης, ο Κοραής μετέφρασε στην ίδια περίοδο «εκ του γερμανικού και αγγλικού ιδιώματος εις την γαλλικήν... πέντε πονήματα, άτινα ήσαν εκ των καλλίστων καρπών της εν τοις τότε χρόνοις ιατρικής τέχνης». (Δ. Θερειανός, /Αδαμάντιος Κοραής, τ. 1ος, 1889, σ. 223.) Η φιλία με τον γνωστό Γάλλο κλασικό φιλόλογο J.-B. D' Ansse de Villoison, όσο κι αν δοκιμάσθηκε αργότερα, υπήρξε θετική για τον Κοραή, διότι ο Γάλλος φιλόλογος είχε εγκαίρως διακρίνει την ιδιοφυΐα του Χιώτη λογίου και τον ωθούσε στην πραγματοποίηση των φιλολογικών του εργασιών.
Στα χρόνια 1798-1805 προβαίνει σε ενέργειες πολιτικού χαρακτήρα. Δημοσιεύει τρία ανώνυμα κείμενα, με τα οποία εγκαινιάζει τη μακρά συμμετοχή του στη μαχητική φιλολογία: Αδελφική Διδασκαλία (1798), Άσμα Πολεμιστήριον (1800), Σάλπισμα Πολεμιστήριον (1801). Τα δύο τελευταία, το ένα έμμετρο που τραγουδήθηκε πολύ, το άλλο πεζό, τα έχουν εμπνεύσει η γαλλική πολιτική του Βοναπάρτη και του Διευθυντηρίου στην Ανατολική Μεσόγειο, η γαλλική παρουσία στα Επτάνησα και οι ελπίδες τις οποίες είχε προκαλέσει στον Ελληνισμό πιθανή γαλλική συμπαράσταση για την απελευθέρωση της Ελλάδος. Η Αδελφική Διδασκαλία συνιστούσε απάντηση στην Πατρική Διδασκαλία (1798), κείμενο που προσγράφεται στον Πατριάρχη Ιεροσολύμων Άνθιμο και το οποίο αποσκοπούσε να αποτρέψει τη διείσδυση των ιδεών της Γαλλικής Επανάστασης στον Ελληνισμό. Στα 1803, μέλος τακτικό της «Societe des observateurs de I' homme», της έγκυρης γαλλικής επιστημονικής εταιρείας που εκπροσωπούσε και εξέφραζε το κίνημα των Ιδεολόγων (Ideologues) και βρισκόταν στην πρωτοπορία της γαλλικής επιστήμης και διανόησης, ο Κοραής απήγγειλε σε δημόσια συνεδρία (Παρίσι, 25 Δεκεμβρίου 1802/6 Ιανουαρίου 1803) το περίφημο «Memo/re sur I' etat actuel de la civilisation dans la Grece». Γραμμένο με υψηλό ήθος, δραματικό παλμό και «διαλεκτική δεινότητα», το γαλλικό αυτό κείμενο του Κοραή αποτελούσε συνεπή πολιτική πράξη και απέβλεπε σε σαφείς στόχους: να αναιρέσει όσα άδικα είχαν διατυπωθεί κατά καιρούς από ξένους εναντίον των Ελλήνων, αλλά ιδίως να διεκδικήσει τη θέση του Ελληνισμού μέσα στον φυσικό του χώρο, την ευρωπαϊκή κοινότητα. Με ταυτόσημες επιδιώξεις εκδίδει στα 1805 ανώνυμο φυλλάδιο σε μορφή Διαλόγου, με τίτλο «Tί πρέπει να κάμωσιν οι Γραικοί εις τας παρούσας περιστάσεις... όταν ήκουσαν τάς λαμπρός νίκας του Αυτοκράτορας Ναπολέοντος».
Οι πολιτικές ενασχολήσεις του δεν ανέκοψαν τη μελέτη της αρχαίας γραμματείας, που αποτελούσε πάντα την κύρια μεριμνά του. Το 1799 εκδίδει τους Χαρακτήρες του Θεοφράστου και το 1800 το Περί Αέρων, Υδάτων και Τόπων του Ιπποκράτη. Έκδοση σημαντική, εκρίθηκε και επαινέθηκε θερμά και ανεπιφύλακτα από τους Ευρωπαίους ελληνιστές. Στα 1810 το βιβλίο τιμήθηκε με ένα από τα δεκαετηρικά βραβεία από το επίσημο γαλλικό κράτος. Το βραβείο συνοδευόταν από το ποσό των 5.000 φράγκων. Φιλολογικός μόχθος το έργο αυτό του Κοραή, ολοκληρώθηκε σε μια δεκαετία, σε εποχή ιδιαιτέρως δύσκολη εξαιτίας της πενίας, αλλά και της επισφαλούς υγείας του. Ο Βιλλουαζόν τον ενεθάρρυνε πολύ να το τελειώσει: «... όταν τον έδειξα ολίγον τι μέρος από το πόνημα μου, έμεινεν έκθαμβος», σημειώνει ο Κοραής σε επιστολή του στον Δημήτριο Λωτό (επ. 15/8/1790, Κοραής Αλληλογραφία, τ. 1ος, σ. 131). Βαθυστόχαστη εισαγωγή, φιλολογική αποκατάσταση του κειμένου, κριτικό υπόμνημα και διορθώσεις, μετάφραση του κειμένου του Ιπποκράτη και του Θεοφράστου στα γαλλικά δείχνουν πως ο Κοραής σ' αυτά τα χρόνια εστόχευε με τις εκδόσεις του την κοινότητα των Ευρωπαίων φιλολόγων, στη χορεία των οποίων ήθελε να συγκαταλεχθεί. Είναι φανερό, ότι οι κοραϊκές προτεραιότητες ετούτης της περιόδου προσδιορίζονται κατά κύριο λόγο από τα φιλολογικά του ενδιαφέροντα.
Εντούτοις, λίγο αργότερα, όταν η πολιτική ηγεσία της Γαλλίας αναθεωρεί τα σχέδια της σχετικά με την Ανατολική Μεσόγειο και εγκαταλείπει τις πολιτικές βλέψεις της στον χώρο αυτό, ο Κοραής αναθεωρεί ριζικά τους προσανατολισμούς του, επιστημονικούς και επαγγελματικούς. Η ζωή και το έργο του προσδιορίζεται πλέον από το συμφέρον του έθνους. Απορρίπτει θέσεις και αξιώματα ή εργασίες φιλολογικές, που θα τον καθιέρωναν ως προσωπικότητα ευρωπαϊκή μέσα στους κύκλους των ξένων φιλολόγων. Αφιερώνεται έκτοτε στην υπηρεσία του γένους. Το «Δράξασθε παιδείας» του Πλουτάρχου θα γίνει το δικό του μήνυμα προς τον Ελληνισμό. Θα εργασθεί αδιαλείπτως τα επόμενα χρόνια και έως το τέλος της ζωής του για την ηθική και πνευματική χειραφέτηση των Ελλήνων, με απώτερη επιδίωξη την αναγέννηση και την ελευθερία.
Το 1802, μεταφράζει το βιβλίο του Ιταλού Καίσαρα Βεκκαρία (1738-1793) Περί αμαρτημάτων και ποινών, κείμενο γνωστό για τον προωθημένο, προοδευτικό, κοινωνικό και πολιτικό προβληματισμό του. Το αφιερώνει «Τη νεοσυντάκτω των Επτά Νήσων Ελληνική Πολιτεία» και το εμπλουτίζει με Εισαγωγή «Προς τους ανανινώσκοντας Γραικούς» και εύστοχες Σημειώσεις. Το 1804, εκδίδει τα Αιθιοπικά του Ηλιοδώρου, δίτομο έργο που πραγματοποιήθηκε «Προτροπή και δαπάνη Αλεξάνδρου Βασιλείου», αφοσιωμένου φίλου του Κοραή. Το έτος 1805 η συμμετοχή του στη μνημειώδη έκδοση του γαλλικού Στράβωνα του απέφερε ισόβια σύνταξη 2.000 φράγκων, μόνο τακτικό εισόδημα του. Στα 1805, δημοσιεύεται ο Πρόδρομος της Ελληνικής Βιβλιοθήκης, με τον οποίο εγκαινιάζει, με την οικονομική συμπαράσταση των αδελφών Ζωσιμά, τη σειρά αρχαίων συγγραφέων με τίτλο Ελληνική Βιβλιοθήκη. Η σειρά θα αποτελεσθεί από 17 τόμους, με έργα Πλουτάρχου Βίοι Παράλληλοι, Αριστοτέλη Ηθικά Νικομάχεια και Πολιτικά, Στράβωνα Γεωγραφικά, Ξενοφώντα Απομνημονεύματα, Πλάτωνα Γοργίας, Λυκούργου Κατά Λεωκράτους, Ισοκράτη Λόγοι, ενώ από το 1809-1827 εκδίδει εννέα τόμους της σειράς των «Πάρεργων της Ελληνικής Βιβλιοθήκης», με κείμενα του Αισώπου, Πολυαίνου, Ξενοκράτη, Μάρκου Αυρηλίου, Πλουτάρχου, Oνησάνδρου, Επικτήτου.
Στους Αυτοσχέδιους Στοχασμούς, τους οποίους προτάσσει στους τόμους της Ελληνικής Βιβλιοθήκης, εκθέτει και αναλύει σκέψεις και απόψεις για θέματα παιδείας, γλώσσας, πολιτικής συμπεριφοράς, σε μια προσπάθεια να φρονηματίζει και να ενημερώνει τον Ελληνισμό σε όλα τα θέματα και προβλήματα που τον αφορούν. Προσβλέπει και συμβουλεύει τη «μετακένωση» της ευρωπαϊκής παιδείας και σκέψης, προτείνοντας τα κατάλληλα μέσα και συγκεκριμένους τρόπους για τη βελτίωση των σχολείων και των σχολικών προγραμμάτων, την ίδρυση Βιβλιοθηκών (ο ίδιος επιδίδεται με συνέπεια στον εμπλουτισμό ορισμένων, όπως της Βιβλιοθήκης του Γυμνασίου της Χίου,) και την παρουσία φωτισμένων διδασκάλων στα ελληνικά σχολεία. Συγχρόνως, προσπαθεί να ενθαρρύνει την έκδοση καταλλήλων βιβλίων και επίσης την έκδοση φιλολογικών περιοδικών, πιστεύοντας στην αποτελεσματική λειτουργία του Τύπου. Οι Αυτοσχέδιοι Στοχασμοί εκδόθηκαν σε αυτόνομο τόμο στα 1815, με τίτλο Προλεγόμενα, και στα 1833, λίγο μετά τον θάνατο του, με τίτλο Συλλογή των εις την Ελληνικήν Βιβλιοθήκην και τα Πάρεργα Προλεγομένων. Στον τόμο αυτό περιλαμβάνονται και άλλες μικρές εργασίες του Κοραή, καθώς και ο Βίος του, τον οποίο είχε συντάξει στα 1829. Εκτός σειράς εκδίδει στα 1812 τα Αστεία του Ιεροκλέους και στα 1811-1820 τις Ραψωδίες Α'-Δ' από την Ιλιάδα, με Προλεγόμενα γνωστά «ως αυτοτελές αφήγημα» με την προσωνυμία «Παπατρέχας», κείμενο που «εγκαινιάζει τη νεοελληνική αφηγηματική πεζογραφία».
Στη δεκαετία 1810-1820, όταν το θέμα της γλώσσας δημιουργεί αντιπαραθέσεις με έντονο και σαφή ιδεολογικό χαρακτήρα, ο Κοραής εκδίδει μια σειρά μαχητικών φυλλαδίων, προσπαθώντας να αντικρούσει αντίθετες απόψεις, ιδίως των αρχαϊστών και κύκλων της συντήρησης. Ο κατ' εξοχήν αντίπαλος, του σε τούτα τα χρόνια είναι ο Παναγιώτης Κοδρικάς (1762-1827). Η διαμάχη παρουσιάζεται ανάγλυφα από τον ελληνικό περιοδικό τύπο της εποχής: «Λόγιος Ερμής» της Βιέννης και «Μέλισσα» του Παρισιού, που εκφράζουν τις κοραϊκές απόψεις και την κοραϊκή γραμμή, ενώ όργανο του Κοδρικά και των συντηρητικών κύκλων είναι το περιοδικό «Καλλιόπη» της Βιέννης.
Κατά την Ελληνική Επανάσταση, ανέπτυξε πολλαπλή και σε διάφορα επίπεδα δράση: εκδόσεις αρχαίων συγγραφέων με ρυθμό ενός τουλάχιστον βιβλίου τον χρόνο· μαχητικά φυλλάδια, με τα οποία προσπαθεί να αποτρέψει την υιοθέτηση ανελεύθερων λύσεων (γνωστή η πολεμική του εναντίον της «αυταρχικής» διοίκησης του Ιω. Καποδίστρια)· σημειώσεις στο "Προσωρινόν Πολίτευμα της Ελλάδος» στην προσπάθεια να αποκτήσει το έθνος έγκυρο Σύνταγμα· επιστολές προς Έλληνες πολιτικούς και στρατιωτικούς ηγέτες με νουθεσίες για την αποφυγή του εμφύλιου σπαραγμού και για την οργάνωση αποτελεσματικής διοίκησης· επιστολές προς ξένους ηγέτες (Jefferson, πρόεδρο των ΗΠΑ), προς εξέχοντες φιλέλληνες με σκοπό να δικαιωθεί ο Αγώνας και να ενισχυθεί το μαχόμενο έθνος. Παραμερίζοντας τις όποιες προγενέστερες επιφυλάξεις του για το εύθετο του χρόνου της εξέγερσης, συντάσσεται με τις μαχόμενες δυνάμεις και υπηρετεί το επαναστατικό κίνημα. Η Γ' Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας (1827) θα αναγνωρίσει τις άοκνες προσπάθειες του και θα του αποστείλει ψήφισμα με την έκφραση της ευγνωμοσύνης της. Στα ίδια χρόνια, τσακισμένος από την καταστροφή, αλλά και την αποτυχία της εκστρατείας για την ανάκτηση της Χίου, κινητοποιεί τους συμπατριώτες του για την ανακούφιση των δεινών της γενέτειρας του και ιδρύει στο Παρίσι το Ελληνογαλλικό Λύκειο για τα ελληνόπουλα της Χίου και της Ελλάδος.
Οι «Διάλογοι», που εκδίδει με το ψευδώνυμο Γ. Πανταζίδης και με τίτλο Τί συμφέρει εις την ελευθερωμένην από Τούρκους Ελλάδα να πράξη εις τας παρούσας περιστάσεις, δια να μη δουλωθή εις Χριστιανούς τουρκίζοντας» (ο πρώτος διάλογος 1830, ο δεύτερος 1831), οπωσδήποτε είχαν δυναμώσει τις αντιπαραθέσεις και είχαν εξάψει τους πολιτικούς ανταγωνισμούς. Τέσσερις τόμοι γλωσσογραφικής ύλης (1828-1832), την οποία σταχυολογούσε σε όλη τη ζωή του, συνιστούν το τελευταίο φιλολογικό του έργο. Ο τελευταίος τόμος (5ος) των Άτακτων δημοσιεύθηκε στα 1835 από τον μαθητή του Φίλιππο Φουρναράκη.
Απέθανε στις 6 Απριλίου 1833 στο Παρίσι, ύστερα από σύντομη ασθένεια, που προκλήθηκε από πτώση στο εσωτερικό του σπιτιού του. Ετάφη με φροντίδες νεοτέρων μαθητών και φίλων στο Κοιμητήριο του Μονπαρνάς, όπου υπάρχει έκτοτε κενοτάφιο με την προτομή του σε επιτύμβια στήλη, στην οποία έχει χαραχθεί επιγραφή συνθεμένη από τον ίδιο. Τα οστά του μεταφέρθηκαν και ετάφησαν σε επίσημη τελετή στην Αθήνα, στο Α' Νεκροταφείο, στις 8 Απριλίου 1877. Το προηγούμενο έτος (1876) είχε στηθεί ανδριάντας του στον προ του Πανεπιστημίου χώρο, ως αναγνώριση των υπηρεσιών του προς το έθνος. Τα βιβλία του, μοναδικό του κτήμα, εκληροδότησε στη γενέτειρα του και ευρίσκονται έκτοτε στη «Βιβλιοθήκη Αδ. Κοραή».
Εξέχουσα πνευματική και ηθική προσωπικότητα του έθνους ο Αδαμάντιος Κοραής, έζησε σε μια από τις πιο κρίσιμες περιόδους της ευρωπαϊκής ιστορίας, αλλά και της ιστορίας του νέου Ελληνισμού, στην υπηρεσία του οποίου αφιέρωσε τη ζωή και τις δραστηριότητες του. Στάθηκε ο εκφραστής των αναγεννητικών προσπαθειών του γένους στις δεκαετίες που προηγήθηκαν από τον Αγώνα του 1821, ενώ στη διάρκεια της Επανάστασης έδινε καθημερινά τη μάχη του, έστω και από μακριά, για την εμψύχωση των μαχόμενων Ελλήνων, για τη δικαίωση του Αγώνα, για την αποτελεσματικότερη οργάνωση κράτους, για την κάλυψη των πιεστικών αναγκών που προέκυπταν από τη διεξαγωγή του πολέμου, για τη δημιουργία και σωστή λειτουργία των θεσμών. Όλες αυτές οι μέριμνες βρίσκονται αποτυπωμένες στα κείμενα του, που καλύπτουν στο σύνολο τους μια πλήρη πεντηκονταετία.
Εισηγητής και κύριος εκφραστής του Διαφωτισμού στον Ελληνισμό, υπηρέτησε στη μακριά, γόνιμη ζωή του ακάματος και συνεπής την πατρίδα, κυρίως με τον έντυπο λόγο: εκδόσεις αρχαίων συγγραφέων συνοδευμένες από ουσιαστικούς προλόγους, τους Αυτοσχέδιους Στοχασμούς, που αποσκοπούσαν να διαπαιδαγωγήσουν με τη βοήθεια της παιδείας και να οδηγήσουν στην αναγέννηση του έθνους· μαχητική, επικαιρική φιλολογία (φυλλάδια αντιρρητικά, διάλογοι, προβολή και υπεράσπιση ελληνικών θέσεων και δικαίων), που απέβλεπε στη διαφώτιση των Ελλήνων σε θέματα πολιτικής πρακτικής και πολιτικής συμπεριφοράς, καθώς και στην πληροφόρηση των ξένων για τα απαράγραπτα δικαιώματα του έθνους, αλληλογραφία, όπου συμπυκνώνεται συν τοις άλλοις η πορεία του εθνικού βίου για μια περίοδο πλέον των πενήντα ετών. Αυτά και άλλα κείμενα, με θέμα τη γλώσσα, συνιστούν την πολύτιμη προσφορά του. Παράλληλα, αποτελούν πηγή σημαντική για την καλύτερη γνώση της ιστορίας αυτής της περιόδου και για την προσέγγιση των νοοτροπιών και των συνειδήσεων. Όλες δραστηριότητες πνευματικές, που τίς εμπνέει και τις οδηγεί η πολιτική του ευαισθησία, ο πολιτικός στοχασμός και η ιδεολογία του, όπως διαμορφώθηκαν μέσα από τις θεμελιώδεις μεταβολές που εσφράγισαν την ευρωπαϊκή ιστορία, συνεπώς και την ελληνική, καθώς ο 18ος αιώνας έβαινε προς το τέλος του και άρχιζε ο 19ος.
ΒΙΒΛΙΟΓΡ.:
Αδ. Κοραής, Αλληλογραφία. Τόμοι 6. Έκδοση Ομίλου Μελέτης Ελληνικού Διαφωτισμού. Εκδοτική Επιτροπή: Κ. Θ. Δημαράς, Αλκής Αγγέλου, Αικατερίνη Κουμαριανού, Εμμανουήλ Φραγκίσκος. Αθήνα, 1964-1984.
/ Κ. Θ. Δημαράς, Ο Κοραής και η εποχή του. Βασική Βιβλιοθήκη, τ., αρ. 9 Αθήνα, 1953.
/ Απ. Δασκαλάκης Ο Κοραής και η ελευθερία των Ελλήνων. Αθήνα, 1965.
/ Έρανος εις Αδαμάντιον Κοραή. Αθήνα, 1965.
/ Διήμερο Κοραή. Πρακτικά. Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, 29-30 Απριλίου 1983, Αθήνα, 1984.
/ Πρακτικά Συνεδρίου Κοραής και Χίος. Διοργάνωση Ομήρειον Πνευματικόν Κέντρον. Χίος, 11-15 Μαίου 1983, 2 τόμοι, Αθήνα, 1984.
Σημείωση. Η έκταση της κοραϊκής βιβλιογραφίας δεν επιτρέπει παρά την εντελώς ενδεικτική αναγραφή ελαχίστων εκδόσεων. Προκρίθηκε η τελευταία πλήρης έκδοση των επιστολών του, καθώς και τα Πρακτικά των δύο Συμποσίων, οργανωμένων με την ευκαιρία των 150 ετών από τον θάνατο του.
Κοραής, Αντώνιος
Χίος ιατροφιλόσοφος (Χίος 1674 - πέθανε μετά το 1709). Πάππος του Αδαμαντίου Κοραή. Γιος του Νικολάου Κοραή και της Δέσποινας Σπάρταλη. Το 1686, σε ηλικία 12 ετών, εγγράφηκε στο Ελληνικό Κολλέγιο του Αγίου Αθανασίου στη Ρώμη ως υπότροφος του κληροδοτήματος του Λέοντος Αλλατίου και παρακολούθησε μαθήματα γραμματικής, ανθρωπιστικών σπουδών, ρητορικής, λογικής, φυσικής φιλοσοφίας και μεταφυσικής. Αποφοίτησε το 1695. Κατά το διάστημα των σπουδών του στη Ρώμη διακρίθηκε για τα έντονα αντι-Καθολικά φρονήματα του. Έλαβε διδακτορικό τίτλο, άγνωστο όμως από ποιο πανεπιστημιακό ίδρυμα. Περιηγήθηκε την Αγγλία, τη Γαλλία και την Ιταλία, συνδέθηκε με Ευρωπαίους σύγχρονους του λογίους και έγινε γνωστός για τις πινδαρικές ωδές που συνέθεσε: Τω εκλαμπροτάτω ανδρί Ερρίκω Φραγκίσκω τω Δαγεσσεϊ τω καθόλου βασιλικώ προκουράτορι ωδή... Εν Λευκετία των Παρισίων έτει αφβ' (1702) που αναδημοσιεύθηκε από τον εγγονό του Αδ. Κοραή στο Παρίσι το 1819: Αντωνίου του Κοραή, ωδή εις Ερρίκον Φραγκίσκον Δαγεσσέα εκδοθείσα εν Παρισίοις κατά το 1702 έτος, ή νυν δεύτερον εκδιδομένη συνεκδίδοται και το υπό του Θωμά συνταχθέν εγκώμιον εις τον αυτόν Δαγεσσέα. Εν Παρισίοις 1819. Άλλη ωδή του Αντ. Κοραή, προς τον Γάλλο ακαδημαϊκό Ιωάννη Μπινιόν (Bignon), δεν είχε ανευρεθεί για να επανεκδοθεί από τον εγγονό του, αλλά σχεδόν εκατό έτη αργότερα (1929) ανευρέθηκαν και αναδημοσιεύθηκαν από τον καθηγητή Δίον. Ζακυθηνό. Ευρέθηκαν και άλλα έργα του Αντ. Κοραή και δημοσιεύθηκαν από νεώτερους λογίους. Έζησε για σύντομο διάστημα στις παραδουνάβιες ηγεμονίες και τελικά αποσύρθηκε στη Χίο, όπου έζησε ασκώντας το ιατρικό επάγγελμα. Ο ακριβής χρόνος και ο τόπος του θανάτου του παραμένουν άγνωστοι. Από τα τέκνα του γνωστά είναι ο Ιωάννης Κοραής (πέθανε το 1782 περίπου), έμπορος και δημογέροντας της Σμύρνης (πατέρας του Αδ. Κοραή), και ο Σωφρόνιος Κοραής, μητροπολίτης Βελιγραδίου. [Π]
ΒΙΒΛΙΟΓΡ.:
Κωνστ. Ι. Αμάντου, Τα Γράμματα εις την Χίον κατά την τουρκοκρατίαν, 1566-1822. (Σχολεία και λόγιοι), Αθήνα 19762, σ. 118-121
/ Ζαχ. Ν. Τσιρπανλή, Το Ελληνικό Κολλέγιο της Ρώμης και οι μαθητές του (1576-1700), Θεσσαλονίκη 1980, σ. 681.
Theódoros Kolokotrónis
born April 1770, Messenia [Greece]
died Feb. 15, 1843, Athens
Prominent Greek patriot in the War of Greek Independence (1821-30).
As a member of the Greek revolutionary society Philikí Etaireía, Kolokotrónis led Moreot bands during the War of Independence. His most brilliant action was his part in the defeat of Mahmud Dramali's Ottoman army in August 1822. He was imprisoned on Hydra for his defiance of the central government but was later released to help defend the Morea (Peloponnese) against the Egyptians. In 1825 he signed the Greek demand for British protection and invited Sir Richard Church to be Greek commander in chief. In 1828 he supported the president, Count I.A. Kapodístrias, and became one of the leaders of the pro-Russian party. After the count's assassination on Oct. 9, 1831, Kolokotrónis set up a rival administration favouring 17-year-old Prince Otto of Bavaria for the newly created Greek throne, and he later tried to overthrow the young king's regency, composed largely of Bavarians. For this, Kolokotrónis was condemned to death on June 7, 1834, but was later reprieved.
Θεόδωρος Κολοκοτρώνης
Phanariote: Member of one of the principal Greek families of the Phanar, the Greek quarter of Constantinople (Istanbul), who, as administrators in the civil bureaucracy, exercised great influence in the Ottoman Empire in the 18th century. Some members of these families, which had acquired great wealth and influence during the 17th century, abandoned their traditional careers in commerce to enter the bureaucracy of the Ottoman Empire. From 1669 until 1821 Phanariotes served as dragomans (interpreters who also acted as foreign-affairs advisers) to the Sublime Porte (the Ottoman government) and to foreign embassies. They were also appointed hospodars (rulers) of the Danubian principalities, Moldavia and Walachia, vassal states of the Ottoman Empire during the period 1711–1821, which is, therefore, known as the Phanariote period in Romanian history. Phanariotes also dominated the administration of the Eastern Orthodox church and frequently intervened in the selection of prelates, including the patriarch of Constantinople. Leading Phanariote families were the Argyropoulos, Cantacuzino, Mavrokordátos, and Ypsilantis.
Mavrokordátos, Aléxandros
born Feb. 11, 1791, Constantinople [now Istanbul, Tur.]
died Aug. 18, 1865, Aegina, Greece
statesman, one of the founders and first political leaders of independent Greece.
The scion of a Greek Phanariot house (living in the Greek quarter of Constantinople) long distinguished in the Turkish imperial service, Mavrokordátos was secretary (1812–17) to Ioannis Karadja, hospodar (prince) of Walachia (now in Romania), and later went into exile with his master. In 1821, however, Mavrokordátos joined the revolutionaries in Greece who had just rebelled against the Turks; despite their suspicions of his Phanariot origins, he soon established himself as head of a regional government at Missolonghi, in western Greece. During December 1821–January 1822 he presided over the first National Assembly, at Epidaurus, and led in the drafting of a constitution.
Mavrokordátos was elected first president of the Hellenic republic, but the new government exercised little actual power, and he soon returned to Missolonghi, where he conducted a successful defense against the Turks (November 1822–January 1823). He represented the national government as governor-general (1823–25) at Missolonghi, receiving there Lord Byron, the famous English poet-partisan of the Greek cause. He later became the principal leader of the pro-English party, though he did not approve of the Greek demand for British protection (June–July 1825).
Ignored during the presidency of the Russophile Count Ioánnis Kapodístrias (1827–31), Mavrokordátos was appointed minister of finance (1832) and then prime minister (1833) under Greece's first king, Otto. He later served as Greek envoy in Munich, Berlin, London, and finally Constantinople. Recalled from London by the king in February 1841 to head the foreign ministry, Mavrokordátos was soon charged with the formation of a government with himself as minister of the interior (July 1841); but his reformist administration soon foundered in the face of royal absolutism, and on Aug. 20, 1841, he was forced to resign. After the revolution of 1843 he was again prime minister (1844, 1854–55).
Soútsos, Aléxandros
born 1803, Constantinople
died 1863
Greek poet who founded the Greek Romantic school of poetry.
Soútsos studied in Chios (Khíos) and later in Paris, where he was influenced by the French Romantics and by liberal political opinion. His verse satires are his liveliest writings and inspired the early development of modern political liberalism in Greece. His dramas and one long prose work, the Exóristos (“The Exile”), were considered cold and artificial, but his numerous lyrics were admired by his contemporaries in spite of their lack of originality and their rhetorical exuberance. Lord Byron's Childe Harold was the model for his longest poem, Periplanómenos (“The Wanderer”). His collected works were publishedin 1916.
Koumoundhoúros, Aléxandros
born 1814, Sélitsa, Greece, Ottoman Empire
died February 1883, Athens
politician who was nine times prime minister of Greece between 1865 and 1882. He was known for his strong anti-Turkish policies.
A native of the Peloponnese, Koumoundhoúros fought in the Cretan insurrection against the Turks (1841) and was elected to the Greek Chamber of Deputies in 1851, becoming its president in 1854. As a member of the moderate wing of the Constitutional Party, he was minister of finance in 1856–57 and 1859 and took part in the overthrow of the first Greek king, Otto, in 1862, serving in the interim government that was in power until the accession of King George I. He was prime minister three times between March 1865 and January 1868. After the Cretan insurrection of 1866 against Turkish rule, he refrained from direct intervention but attempted to make alliances with Romania, Serbia, Montenegro, and Egypt against Turkey. In 1867 he concluded an alliance with Serbia acknowledging the right of self-determination of the different nationalities in the Christian East.
Urged by Great Britain, King George I dismissed Koumoundhoúros in January 1868 for mobilizingthe Greek military after a new revolt broke out in Crete against the Turks. He still headed threegovernments between 1870 and 1877, advocating Greek intervention in the Russo-Turkish War in 1877 and sending troops to aid insurgents in Turkish-occupied Thessaly and Macedonia. He was last appointed prime minister in October 1880. When Thessaly and the Arta district of southern Epirus were awarded to Greece in May 1881, his government gained much popularity, but he was disappointed at being unable to annex the cities of Ioánnina (Janina) and Preveza too. Opposed by the new Thessalian deputies, he resigned in March 1882.
Papágos Aléxandros
born Dec. 9, 1883, Athens, Greece
died Oct. 4, 1955, Athens
soldier and statesman who late in life organized a political party and became premier (1952–55) of Greece.
Papágos, commissioned in 1906, saw his first service in the Balkan Wars (1912–13). He took part in the Greek invasion of Turkey (1919–22), won promotion to the rank of major general (1927), and became corps commander and minister of war (1935); the following year he was named chief of staff. Although at the time of the Italian attack on Greece (October 1940), he conducted, as commander in chief, a passive, basically defensive campaign, he nonetheless succeeded in driving the Italians back into Albania. His defenses soon crumbled, however, under the later German onslaught (April 1941), and he was taken to Germany as a hostage. Liberated in 1945, he directed postwar operations in Greece against communist guerrillas and was appointed field marshal in 1949.
In May 1951 Papágos resigned as military commander in chief to form a new political party, the Greek Rally, which soon became the strongest political force in Greece. Enjoying wide popularity and modeling himself after Charles de Gaulle, Papágos led his party to a decisive victory in the elections of November 1952 and became premier. He died in office.
ΝΑΤΟϊκή προσέγγιση στα ελληνοτουρκικά
Τετάρτη, 5 Δεκεμβρίου 2007 07:00
ΣΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ κοινών στρατιωτικών μονάδων, στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, συμφώνησαν, μεταξύ άλλων, κατά τις χθεσινές συνομιλίες τους στην Αθήνα, οι υπουργοί Εξωτερικών της Ελλάδας και της Τουρκίας, Ντόρα Μπακογιάννη και Αλί Μπαμπατζάν. Σύμφωνα με δηλώσεις της Ελληνίδας υπουργού Εξωτερικών, η επίσκεψη Μπαμπατζάν, που κατά τα άλλα επικεντρώθηκε σε θέματα οικονομικής συνεργασίας, «επιβεβαιώνει ότι οι σχέσεις των δύο χωρών έχουν περάσει σε νέα περίοδο δυναμικής ανάπτυξης».
Eιδικότερα, οι δύο υπουργοί ανακοίνωσαν την υιοθέτηση πέντε νέων Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης και πιο συγκεκριμένα:
- Τη δημιουργία κοινής χερσαίας στρατιωτικής μονάδας, στο πλαίσιο της Δύναμης Ταχείας Αντίδρασης του ΝΑΤΟ.
- Τη σύσταση κοινής διακλαδικής επιχειρησιακής μονάδας, στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, για συμμετοχή στις ειρηνευτικές επιχειρήσεις.
- Τη σύσταση κοινής διακλαδικής ομάδας δράσης για την αντιμετώπιση καταστροφών και παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας με ευρεία επιχειρησιακή δυνατότητα.
- Την ανταλλαγή επισκέψεων σε επίπεδο αρχηγών των τριών κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων, αλλά και σε άλλα ιεραρχικά επίπεδα.
- Την ανταλλαγή επισκέψεων μεταξύ των διοικητών των μονάδων της ελληνοτουρκικής μεθορίου της Θράκης.
Συμφώνησαν, επίσης, να αντιμετωπιστεί «χωρίς καμία καθυστέρηση» το πρόβλημα των πλημμυρών στον ποταμό Εβρο.
Στις δηλώσεις τους, οι δύο υπουργοί αναφέρθηκαν στην ανάγκη επίλυσης του Κυπριακού, στο πλαίσιο των αποφάσεων του ΟΗΕ, ενώ η κα Μπακογιάννη επανέλαβε την ελληνική θέση για την ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας. Αναφέρθηκαν, ακόμη, στην επικείμενη επίσκεψη του πρωθυπουργού, Κ. Καραμανλή, στην Αγκυρα, με τον Τούρκο υπουργό να εκφράζει κάποια δυσφορία που δεν έχει καθοριστεί ακόμη η ημερομηνία.
Από την τουρκική πλευρά δεν υπήρξε, πάντως, κάποια ένδειξη για χειρονομία «καλής θέλησης», την οποία θα επιθυμούσε η Αθήνα, αναφορικά με το Οικουμενικό Πατριαρχείο, τη Σχολή της Χάλκης ή ακόμη την εφαρμογή του πρόσθετου πρωτοκόλλου της τελωνειακής ένωσης.
ΣτΕ: Χωρίς παρεκκλίσεις στην Πλάκα
Τετάρτη, 5 Δεκεμβρίου 2007 07:00
ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ του χαρακτήρα των παραδοσιακών οικισμών επιτάσσει το Συμβούλιο της Επικρατείας. Με απόφαση του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου (E' Τμήμα, πρόεδρος ο κ. Κων. Μενουδάκος, αντιπρόεδρος του ΣτΕ), ακυρώθηκε απόφαση του υπουργείου ΠΕΧΩΔΕ (του Δεκεμβρίου 2002), με την οποία επετράπη η χρήση «παραδοσιακού καφενείου - γαλακτοπωλείου» στο ισόγειο διατηρητέου κτηρίου, ευρισκομένου επί των οδών Λυσίου 22 και Ερεχθέως, στην περιοχή της Πλάκας του εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου Αθηνών, κατά παρέκκλιση των ισχυουσών στην περιοχή αυτή χρήσεων.
Στο σκεπτικό της απόφασης (3303/2007), με την οποία έγινε δεκτή η αίτηση του Σωματείου «Ελληνική Εταιρεία για την προστασία του Περιβάλλοντος και της Πολιτιστικής Κληρονομιάς» τονίζονται τα εξής:
«Η υπουργική απόφαση, η οποία αρκείται στην αρνητική βεβαίωση ότι η θεσπιζόμενη, κατά παρέκκλιση, επίδικη χρήση, ως ήπια χρήση 'δεν παραβλάπτει το διατηρητέο κτήριο αυτό καθ' αυτό, καθώς επίσης και τον περιβάλλοντα χώρο του και δεν θα προκαλέσει με την λειτουργία του περαιτέρω υποβάθμιση της περιοχής», δεν είναι νόμιμη. Και τούτο διότι, επιτρέπει καθ' υπέρβαση των εξουσιοδοτικών διατάξεων του ΓΟΚ του 1985, χρήση, η οποία αποκλίνει εκείνων που ισχύουν για το τμήμα του παραδοσιακού οικισμού, που ευρίσκεται στο επίδικο, διατηρητέο, κτήριο, χωρίς να προκύπτει η συνδρομή των προϋποθέσεων που απαιτούνται από τις διατάξεις αυτές για τη θέσπιση της παρεκκλίσεως.
Σημειωτέον ότι στην αιτιολογική έκθεση δεν βεβαιώνεται κατά τρόπο συγκεκριμένο ότι η θεσπιζόμενη κατά παρέκκλιση ειδική χρήση αποτελεί και το λόγο του χαρακτηρισμού του κτηρίου ως διατηρητέου και ότι η πρόβλεψη της χρήσεως αυτής είναι αναγκαία για τη διατήρηση και την ανάδειξη του συγκεκριμένου διατηρητέου κτηρίου.
Με την ίδια απόφαση, απορρίφθηκε η παρέμβαση πέντε φερομένων ως μελών του αιτούντος σωματείου (Μ. Παπασταύρου, Δ. Γεροντόπουλος, Β. Ρακά, Ε. Στρατήγης και Σ. Στάικου), με την αιτιολογία ότι το έννομο συμφέρον του σωματείου θεμελιώνεται στη σύμφωνη με το καταστατικό του επιδίωξη και όχι στην προστασία των μελών του.
Δημοσίευση σχολίου